Didaktik Şiir

Didaktik Şiir Nedir?

Belli bir düşünceyi aşılamak ya da belli bir konuda öğüt, bilgi vermek, ahlaki ders çıkarmak amacıyla yazılan şiirlere didaktik şiir denir.

Genellikle bilim, sanat, ahlak, felsefe, din gibi konuların temel ilkelerini öğretmek amacıyla oluşturulur. Akla seslenen, öğreticilik yönü ağır basan bu tür şiirlerin duygu yönü zayıftır; bu nedenle genellikle anlatımları da kurudur. Didaktik şiir türleri: Yergi, fabl, manzum hikayeler, manzum mektuplar olarak sınıflandırılabilir.

Yergi; kişinin, toplumun, olayın ya da durumun gülünç ve olumsuz yönlerini iğneleyici ve alaycı bir dille anlatan şiirdir. Bu şiir türüne halk edebiyatında taşlama, divan edebiyatında hicviye, Batı edebiyatında satir adı verilir. Olumsuz bir durumu düzeltmek amacı güttüğü için yergiler de didaktik şiir sayılır.

Manzum masallar arasında, kahramanları hayvan, bitki veya cansız varlıklar olan ve ders vermek amacı güden öykülere fabl adı verilir. Kişilerin ve toplumla­rın bozuk, eksik yönlerinin anlatıldığı fabl türündeki şiirler de didaktik şiir örnekleridir.

Didaktik Şiir Örnekleri

Atabetü'l Hakayık

Dostum diye inanıp sır söyleme sakın
Ne kadar olsa da güvenilir ve yakın
Sırrın sende bile durup gizlenmezken
Durur mu hiç dostunda, iyi düşün.

Dinle Sana Bir Nasihat Edeyim - Karacaoğlan

Dinle sana bir nasihat edeyim
Hatırdan, gönülden geçici olma
Yiğidin başına bir iş gelince
Anı yad ellere açıcı olma

Mecliste arif ol kelamı dinle
El iki söylerse, sen birin söyle
Elinden geldikçe sen eylik eyle
Hatıra dokunup yıkıcı olma